حکم شرعی نتورک مارکتینگ چیست؟

یکی از مهم ترین و در عین حال چالش برانگیزترین موضوعاتی که از بدو ورود صنعت نتورک مارکتینگ به ایران مورد سوال بوده و همچنان هم هست، سوالاتی با این عناوین و مضمون است که:

حکم شرعی نتورک مارکتینگ چیست؟

آیا نتورک مارکتینگ حلال است؟

نظر مراجع تقلید در مورد نتورک مارکتینگ چیست؟

و موارد مشابه دیگر که همگی به یک موضوع اشاره دارند و آن این است که:

حکم شرعی نتورک مارکتینگ چیست؟

توضیح در این مورد شاید کمی دشوار باشد.

ولی به هر حال بخاطر سوالات و دغدغه هایی که افراد علاقه­ مند به این حوزه دارند، تا حد امکان سعی در پاسخ به این سوالات و برطرف کردن دغدغه های شرعی شما عزیزان در مورد صنعت نتورک مارکتینگ داریم.

نکته بسیار مهم:

قبل از پرداختن به موضوع اصلی باید خدمت شما دوستان عزیزم عرض کنم که توضیحات ارائه شده در ادامه نظر شخصی بنده در خصوص این حرفه میباشد.

و از آنجا که هر انسانی جایزالخطاست به شما توصیه اکید میکنم حتما تحقیقات خودتان در این مورد را هم تکمیل بفرمایید.

 

بسیار خوب.

در مورد احکام شرعی که ما مسلمان­ها و خصوصا دوستان با مذهب تشیع با آنها مواجه میشویم، راه حل پیدا کردن پاسخ، رجوع به مرجع تقلیدی است که از ایشان پیروی میکنیم.

مراجع محترم تقلید هم در خصوص این مطلب که حکم شرعی نتورک مارکتینگ چیست نظرات خودشان را با توضیحات لازم ارائه کرده اند.

 در این مطلب به هیچ عنوان قصد توضیح و تفسیر نظرات داده شده توسط مراجع محترم را ندارم.

حقیقت امر این است که دین ما اسلام است. و در دین اسلام قوانین و قواعدی حاکم است که بالطبع باید از آنها پیروی نماییم.

اما نکته مهم اینجاست:

اینکه چطور میشود که در مورد یک موضوع واحد نظرات مراجع محترم متفاوت باشد خودش جای سوال دارد!

در احکام اسلامی قوانین و قواعدی که توسط مراجع محترم بیان میشود، همگی برگرفته از قرآن کریم است.

در واقع بحث تفسیر قرآن پیش می آید که الحق کار هر کسی نیست و به همین خاطر مراجع این وظیفه مهم را عهده دار بوده و در واقع متخصص این امر هستند.

ما هم به هیچ عنوان در این مسئله وارد نمیشویم! چون تخصصی در تفسیر قرآن نداریم.

اما در اینجا دو نکته وجود دارد:

• بحث قانونی بودن نتورک مارکتینگ

• بحث شرعی بودن نتورک مارکتینگ

بعضی از دوستان و دلواپسان امور دینی! این دو مورد را کلا از هم جدا میدانند.

در واقع نظرشان این است که قانونی بودن یک کسب و کار دلیلی بر شرعی بودن اصل آن کار نیست.

حالا هر ارگان و سازمانی که میخواهد این قانون را صادر کرده باشد!!!

اولین خواهش من این است که بدور از هرگونه تعصب شخصی به این مطالب دقت کنیم!

سوال اینجاست: اگر ما در کشوری اسلامی زندگی میکنیم که تمام قوانین اجرایی آن از فیلتر شرع عبور میکند اصلا امکان دارد قانونی در کشور اجرا شود بدون در نظر گرفتن مباحث شرعی آن.

دوستان اشتباه برداشت نکنید! یک موقعی هست که یک کار بصورت پنهانی و بدون مجوز در حال انجام است. این مورد بحثش کاملا جداست.

ولی در مورد نتورک مارکتینگ آن هم با این همه حساسیت و توجهی که نسبت به آن هست و این نظارت الحق شدیدی که وجود دارد و همواره زیر ذره بین هست، آیا امکان دارد که فعالیتش غیرشرعی و حرام باشد و کماکان هم در حال اجرا؟

فکر میکنم کمی مزحک به نظر بیاد.

در مقاله­ ی: آیا نتورک مارکتینگ قانونی است؟ به صورت کامل در مورد نحوه ­ی مجوزها و فعالیت شرکت­های نتورک مارکتینگ و ارگان­های ذیصلاح صحبت کرده ام که میتوانید جهت مطالعه به مقاله فوق مراجعه نمایید.

به نظر شما با عقل جور در میاد که کاری به این وسعت غیرشرعی و حرام باشد ولی توسط دولت، وزارت صنعت معدن و تجارت، کمیته نظارت بر بازاریابی شبکه ای که خود متشکل از ارگانهای امنیتی و نظارتی است مجوز گرفته و در حال فعالیت علنی باشد؟

آیا امکان دارد کسب و کاری حرام باشد ولی پروانه کسب و کار اینترنتی بگیرد و در واقع جزء اصناف کشور شود؟!!

باید قبول کنیم که در ایران زندگی میکنیم. در کشوری که حساسیت ها در خصوص مسائل شرعی بسیار بالاست.

واقعا دور از ذهن است که بشود کاری حرام را در این حد گسترش داد و آزادانه فعالیت کرد.

پس تا اینجا متوجه شدیم که اصل و ذات صنعت نتورک مارکتینگ مشکل شرعی ندارد.

اما مسئله اساسی اینجاست:

اینکه نتورک مارکتینگ مسئله شرعی ندارد دلیل بر این میشود که هر کس وارد این حرفه میشود و کسب درآمد میکند، درآمدش حلال است؟

صراحتا اعلام میکنم خیر!!!

شاید نتورک مارکتینگ مجوز قانونی داشته باشد و از نظر شرعی هم مورد تایید باشد، ولی متاسفانه هستند افرادی که در این صنعت فعالیت میکنند و با ایجاد توهم و دروغ و… به افراد بسیاری زیان میرسانند.

در این گونه موارد اطمینان داشته باشید که درآمد حاصل از فعالیت این افراد غیرشرعی است.

از نظر من در بسیاری از موارد و مشاغل دیگر هم به همین منوال است. در واقع اینکه درآمد شما حلال است یا حرام را خودتان تعیین میکنید. در هر کاری هم این مورد صدق میکند.

پس کمی غیرمنصفانه است که اصولی کار نکردن تعدادی از افراد در نتورک مارکتینگ را به کل آن تعمیم دهیم.

در ادامه جهت اطمینان بیشتر نظر مراجع محترم تقلید و شورای نگهبان را هم در این مورد بیان میکنم:

نظر شورای نگهبان درباره نتورک مارکتینگ:

در تاریخ ۱۳۹۵/۰۸/۲۴ شورای نگهبان در جواب نامه شماره ۲۰۰/۱۳۰۲۱۲/۲۱۰/۹۰۰۰ مورخ ۱۳۹۴/۰۸/۲۳ ؛ نظر رسمی خود را مبنی بر عدم مغایرت نتورک مارکتینگ با موازین شرع اعلام کرد.

شماره : ۲۹۰۹/۱۰۰/۹۵
تاریخ : ۹۵/۰۸/۲۴
رئیس محترم هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
باسلام و تحیت
عطف به نامه شماره ۲۰۰/۱۳۰۲۱۲/۲۱۰/۹۰۰۰ مورخ ۱۳۹۴/۰۸/۲۳؛
موضوع بندهای (ب) و (ج ) ماده (۱) آیین نامه اجرایی چگونگی صدور و تمدید پروانه کسب و نحوه نظارت بر افراد صنفی در فضای مجازی و ماده (۱) دستور العمل تأسیسی و نحوه فعالیت و نظارت بر شرکتهای بازاریابی شبکه­ای، در جلسه مورخ ۱۳۹۵/۰۸/۱۹ فقهای معظم شورای نگهبان مورد بحث و بررسی قرار گرفت و نظر فقهاء به شرح ذیل اعلام می گردد:

– موارد سؤال فی نفسه خلاف موازین شرع شناخته نشد.

احمد جنتی
دبیر شورای نگهبان

نظر مقام معظم رهبری درباره ­ی شرعی بودن نتورک مارکتینگ:

من نظر رهبری معظم رو عرض و توضیح میدهم. اولا بخاطر اینکه مرجع تقلید خود من هستند و ثانیا بخاطر اینکه رهبر و حاکم شرع و آشنا و واقف بر امور کشور.

در جدیدترین استفتائی که ایشان فرموده اند پاسخ به این شکل بوده:

سوال:

سلام علیکم
نظر مقام معظم رهبری در مورد بازاریابی شبکه ای با توجه به اعلام نظر شورای نگهبان بر عدم خلاف شرع بودن این کار، چیست؟
لطفا به صورت صریح و شفاف راهنمایی لازم را داشته باشید، متاسفانه سایت رهبری مسئله به این مهمی را به صورت رسمی منتشر نمی کند، همین ضعف و کوتاهی باعث شده که نظرات غیر رسمی و شایعات مختلفی از حلال بودن یا حرام بودن این کار در میان مردم زیاد شود و باعث سردرگمی شده است!
با تشکر

پاسخ:

موضوع: خرید و فروش
شماره استفتاء: ۶TPSyjGjw7A

بسم الله الرحمن الرحیم

سلام علیکم و رحمه الله و برکاته
چنانچه فعالیت اقتصادی مذکور بر طبق آیین نامه ای باشد که به تأیید شورای محترم نگهبان رسیده است، فی نفسه اشکال ندارد.

موفق و مؤید باشید.

بسیار خوب.

امیدوارم مطلب فوق پاسخ مناسبی به سوالات و دغدغه های شما در زمینه حکم شرعی نتورک مارکتینگ بوده باشد.

برایتان موفقیت و شادکامی را از خدای بزرگ و مهربان خواستارم…

موفق باشید.